سازمان های استاندارد

مقررات استاندارد محیط های مستعد انفجار و دستگاههای مناسب جهت استفاده در اینگونه فضاها توسط سازمانهای معتبری در سراسر دنیا تدوین می شوند. تقریباً هر کشوری سازمان استاندارد خود را در راستای این موضوع دارد به عنوان مثال موسسه (Dke (Deutsche Kommission Elektrotechnik در کشور آلمان و موسسه SCC (Standard Council of Canada) در کشور کانادا وظیفه تهیه استانداردها را برعهده دارند. به طور معمول این سازمان ها ممکن است تعداد زیادی سازمان زیرمجموعه نیز جهت تدوین دستورالعمل های ضد انفجار داشته باشند. در اینجا به معرفی برخی از معتبرترین سازمان های استاندارد که در عرصه بین المللی از آنها استفاده می شود می پردازیم.

IEC (International Electrotechnical Commission)

کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک (IEC) ابتدا در لندن تاسیس شد و در سال ۱۹۴۸ به ژنو انتقال پیدا کرد. این سازمان استانداردهای بین المللی مربوط به تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی را تدوین و منتشر می کند. استانداردهای مربوط به مناطق پرخطر توسط کمیسیون TC31 و زیرمجموعه های آن تدوین می شوند. این استانداردها تحت عنوان IEC60079 دستورالعمل های حفاظتی جهت جلوگیری از انفجار در مناطق مستعد خطر هستند. از آنجا که تهیه این استاندارد ها نیازمند تحقیق و مشورت کارشناسان مجرب در این حوزه است، بنابراین تهیه آن‌ها فرایندی بسیار زمان بر است. معمولاً ورژن های جدید این استانداردها در بازه های زمانی حدود ۵ ساله به روز رسانی می شوند. تقریباً همه سازمان های استاندارد کشورهای مختلف که وظیفه تدوین استانداردهای این حوزه را دارند عضو IEC هستند. کدگذاری استاندارد IEC به صورت IEC60079-xx:yyyy است که xx شماره مربوط به یک بخش خاص و yyyy هم سال انتشار آن است.

CENELEC (The European Committee for Electrotechnical Standardisation)

کمیسیون اروپایی استاندارد سازی تجهیزات الکتریکی (CENELEC) یک سازمان اروپایی در حوزه استاندارد سازی تجهیزات برقی است. در حال حاضر IEC و CENELEC همکاری مشترک داشته و استانداردهای مناطق پرخطر آنها به طور مشترک تهیه شده و شماره استاندارد های آن ها هم یکی هستند. در واقع می توان اینطور گفت که محتوای فنی استانداردهای IEC و CENELEC کاملاً یکی هستند اما استاندارد CENELEC شامل جزئیات بیشتری است و با کمک گرفتن از دستورالعمل های ATEx آنها را کاربردی تر کرده است.

از آنجایی که این دستورالعمل ها توسط اتحادیه اروپا (EU) تهیه شده و استاندارد خود CENELEC نیستند، تفاوت های بسیار جزئی بین این دو استاندارد وجود دارد که البته چندان به چشم نمی آید.

همانطور که گفته شد شماره استاندارد CENELEC و IEC یکی هستند با این تفاوت که کد استاندارد CENELEC به جای IEC با (EN (European Union آغاز می شود. به این صورت: EN60079-xx:yyyy که مثل IEC کد xx مربوط به یک قسمت خاص و yyyy سال انتشار این استاندارد را که معمولاً یک ساعت بعد از انتشار نسخه IEC است، نشان می دهد.

BSI (British Standard Institute)

موسسه استاندارد بریتانیا (BSI) نماینده انگلستان در هر دو موسسه IEC و CENELEC است. در واقع BSI ورژن انگلیسی زبان استاندارد CENELEC را منتشر می کند. کد استاندارد این موسسه به صورت BS EN60079-xx:yyyy است و محتوای فنی استاندارد آن با IEC و CENELEC دقیقاً یکی است.

ANSI (Amercan National Standard Institute)

موسسه استاندارد ملی آمریکا یک سازمان خصوصی غیر انتفاعی است، که وظیفه نظارت و تدوین استاندارد در حوزه های مختلفی از جمله ایمنی، کنترل کیفیت و بهره وری و تجارت بین المللی را بر عهده دارد. ANSI استانداردهای مختلفی را در مورد حفاظت و ایمنی در مناطق مستعد انفجار ارائه کرده است. از جمله استاندارد ANSI/NFPA68-2018که در آن به ترسیم چهارچوبی در جهت حفظ ایمنی در صنایعی که با گاز ها، ذرات و مایعات قابل انفجار در ارتباط هستند پرداخته است. سازمان های استاندارد مطرح متعددی در آمریکا زیر نظرANSI مشغول به فعالیت هستند. از جمله انجمن ملی حفاظت در برابر آتش آمریکا (NFPA)، موسسه نفت آمریکا (API)، و همچنین سازمان استاندارد UL آمریکا.

UL (Underwriters Laboratory)

موسسه UL یک شرکت استاندارد ایمنی محصولات است که بیش از ۱۲۵ سال در آمریکا به این امر مشغول است. UL یک سازمان مستقل است که با هدف افزایش ایمنی محیط های کار و توسعه راهکارهای علمی در این زمینه، گواهی های مختلفی را در خصوص تایید ایمنی محصولات مورد استفاده در صنایع پرخطر تدوین می‌کند. این شرکت استانداردهای مختلفی از جمله استاندارد UL913 را با هدف تعیین چارچوب های استاندارد برای محصولاتی که از استاندارد حفاظت ذاتی (ia) برخوردار هستند تهیه کرده است. این استاندارد در بسیاری از شرکت ها در سطح جهانی برای تولید و استفاده از محصولات با حفاظت ذاتی به کار می رود. همچنین شرکت همکاری های بسیاری با ATEx و IECEx در تهیه دستورالعمل های اجرایی و استانداردهای ایمنی بین المللی داشته است.

ATEX (ATmosphere EXplosibles)

این سازمان دستورالعمل های اجرایی را جهت تضمین ایمنی محیط های مستعد انفجار و تجهیزات مورد استفاده در این محیط ها را ارائه می کند. این دستورالعمل ها مجموعه ای از قوانین مورد تایید اتحادیه اروپاست و به طور کلی شامل دو بخش می باشد. دستورالعمل 94/92/EC که شامل تولید و فروش تجهیزات برقی مورد استفاده در محیط های مستعد انفجار است و دستورالعمل1999/92/EC به تشریح موارد ایمنی محیط های کاری پر خطر و روش های حفاظت از افراد در این محیط ها می پردازد.