قیمت دتکتور تا پایان آذر 1404 معتبر است.با خیال راحت خرید کنید.

دتکتور ضدانفجار (Ex)

دتکتور ضدانفجار (Explosion-Proof/Ex Detector) حسگری است که برای کشف زودهنگام خطر (گاز قابل‌اشتعال،سمی، شعله، دود یا حرارت) در مناطق خطرناک طراحی شده و خودِ دستگاه طبق استانداردهای ATEX/IECEx طوری ساخته و گواهی شده که هرگز به منبع اشتعال تبدیل نشود. تفاوت اصلی آن با دتکتورهای معمولی این است که به‌واسطه یکی از فلسفه‌های حفاظت Ex مثل Ex d (محفظه مقاوم در برابر انفجار)، Ex i (ذاتاً ایمن)، Ex e (افزایش ایمنی) یا Ex t (ویژه گردوغبار) و ریسک جرقه، قوس یا دمای سطحیِ خطرناک را حذف و مهار می‌کند. روی نام‌پلاکش نشانه‌هایی مانند Ex d IIC T4 Gb یا Ex i IIC T6 Gb درج می‌شود که نوع حفاظت، گروه گازی و کلاس دمایی را بیان می‌کند.

ضدانفجار (Ex) یعنی چه و چرا مهم است؟

محیط‌های صنعتی بر اساس احتمال حضور مواد قابل‌اشتعال زون‌بندی می‌شوند: از جایی‌که گاز تقریباً همیشه حاضر است (Zone 0) تا جایی‌که حضورش نادر است (Zone 2). برای گردوغبار نیز منطق مشابهی وجود دارد (Zone 20/21/22).

روی نام‌پلاک تجهیزات تأییدشده، نشانه‌هایی مانند Ex d IIC T4 Gb یا Ex i IIC T6 Gb دیده می‌شود که به‌زبان ساده می‌گویند:

• Ex d (محفظه مقاوم در برابر انفجار): اگر انفجاری درون محفظه رخ دهد، آن را مهار می‌کند و به بیرون منتقل نمی‌کند.

• Ex i (ذاتاً ایمن): انرژی مدار به‌گونه‌ای محدود است که جرقه،دما برای اشتعال کافی نشود؛ مناسب Zone 0/1.

• Ex e (افزایش ایمنی): با فاصله‌های عایقی،اتصالات مطمئن، احتمال جرقه را حذف می‌کند.

• Ex t (برای گردوغبار): دمای سطح و نفوذپذیری کنترل می‌شود تا لایه‌های غبار مشتعل نشوند.

گروه‌های گازی IIA/IIB/IIC و کلاس‌های دمایی T1 تا T6 نیز روی همان نام‌پلاک می‌آیند و نشان می‌دهند تجهیز با چه خانواده گازی،دما سازگار است. نتیجه‌ی عملی این گواهی‌ها روشن است: نصب دتکتور در قلب فرایند، بدون آن‌که خودش ریسک تازه‌ای ایجاد کند.

دتکتور شعله؛ دیدنِ شعله با فیزیک نور

شعله پرانرژی است و در ناحیه فرابنفش (UV) و فروسرخ (IR) امضاهای مشخصی دارد. دتکتورهای شعله با حسگرهای UV، IR یا ترکیب‌های چندطیفی (مثلاً IR3 یا UV/IR) این امضاها را می‌بینند، تغییرات زمانیِ سوسوزدن را تحلیل می‌کنند و وقتی الگوی قابل‌اعتمادِ شعله شکل گرفت، آلارم می‌دهند.

مزیت بزرگ: سرعت و برد در محوطه‌های باز که دود رقیق می‌شود یا باد مسیر پخش را عوض می‌کند، دتکتور شعله می‌تواند در چند ثانیه رخداد را بگیرد.

• برای هیدروکربن‌ها (بنزین، گازوئیل، LNG) دتکتورهای IR3 عملکرد عالی و مصونیت بالاتر از خورشید و قوس دارند.

• برای هیدروژن که شعله‌اش کم‌نور و خاص است، مدل‌های ویژه H₂ انتخاب هوشمندانه‌ای است.

• برای کاهش آلارم کاذب، سازندگان از الگوریتم‌های ردِ بازتاب خورشید، قوس الکتریکی یا شعاع IR کوره‌ها استفاده می‌کنند؛ اغلب شیشه دتکتور گرم‌کن (Heater) دارد تا بخار آب و یخ میدان دید را خراب نکنند.
  
  نکات نصب: خط دید مستقیم، دوری از موانع و فلر دائمی، زاویه‌گذاری با براکت، سایه‌بان در تابش شدید.

مشاهده دتکتورهای شعله ضدانفجار

دتکتور گاز؛ پیش از شعله خبر می‌دهد

اگر هدف پیشگیری از شعله‌ور شدن است، باید نشت گاز را به‌موقع دید:

• الکتروشیمیایی برای گازهای سمی مثل H₂S یا CO: دقیق و سریع، اما نیازمند کالیبراسیون دوره‌ای.

• کاتالیستی (Pellistor) برای محدوده انفجار LEL هیدروکربن‌ها: اقتصادی و باسابقه، اما نسبت به سموم سیلیکونی،سولفوری حساس.

• نقطه‌ای IR برای هیدروکربن‌ها و CO₂: پایداری بلندمدت، Drift کمتر، سرویس کم‌تر.

• مسیر باز (Open-Path IR): در فضاهای باز، مانند یک «پرتو دیده‌بان» میان فرستنده و گیرنده هر ابر گاز عبوری را می‌بیند و شکاف پوشش نقطه‌ای را پر می‌کند.

• آلتراسونیک: صدای مشخص نشت‌های پرفشار را در فرکانس‌های بالا می‌شنود، حتی پیش از تشکیل ابر گاز.
  
  محل نصب تابع فیزیک گاز است: گازهای سبک بالا جمع می‌شوند؛ سنگین‌ها در ترازهای پایین و حفره‌ها. جریان هوا، موانع سازه‌ای و نقاط محتمل نشت (فلنج، پمپ، ولو) نقشه نصب را تعیین می‌کنند.

 مشاهده دتکتورهای گاز ضدانفجار

دتکتور دود؛ آنچه چشم نمی‌بیند

در فضاهای بسته (اتاق‌های برق، MCC، کنترل‌روم) دتکتور دود زودتر از شعله هشدار می‌دهد. نسخه‌های فوتوالکتریکِ ذاتاً ایمن (IS) روی لوپ‌های آدرس‌پذیر به کمک بریر و ایزولاتور در تابلو امن، در Zone 1 به‌خوبی کار می‌کنند. وقتی سقف‌ها بلند است یا جریان هوا پیچیده، سامانه‌های آسپیره‌ای با کشیدن مداوم نمونه هوا از نقاط Ex و تحلیل آن در یونیتی که در ناحیه امن قرار دارد (یا خودش با حفاظت مناسب Ex ساخته شده)، حساسیت و یکنواختی نظارت را بالا می‌برند. کلید موفقیت، طراحی شبکه نمونه‌برداری و درک الگوی تهویه فضاست.

مشاهده دتکتورهای دود ضدانفجار

دتکتور حرارتی

وقتی دود ممکن است دیر برسد یا آلاینده‌های فرایندی آشفتگی ایجاد کنند، دتکتور حرارتی با آستانه ثابت یا نرخ افزایش دما، سیگنال ساده و محکم می‌دهد. در مسیرهای طولانی،نوار نقاله‌های زغال، کابل‌وی‌ها، تِرِی‌های سقفی کابل‌های حرارتی خطی (LHD) مثل یک حسگر ممتد عمل می‌کنند و نسخه‌های دارای تأییدیه Ex در مناطق گردوغبار یا بخارهای قابل‌اشتعال خیال طراح را راحت می‌کنند.

 مشاهده دتکتورهای حرارتی ضدانفجار

اسکنر شعله چیست؟

اسکنر شعله حسگری برای پایش حضور ، عدم حضور شعله‌ی مشعل‌ها در بویلرها، هیترها، کوره‌ها و توربین‌های گازی است و مستقیماً به BMS/ESD وصل می‌شود تا در صورت خاموشی شعله، سوخت را قطع کند. 

تفاوت با «دتکتور شعله»: اسکنر شعله فقط یک مشعل مشخص را مانیتور می‌کند و خروجی‌اش اینترلاک ایمنی Burner است؛ دتکتور شعله (UV/IR3) برای فضای باز و ناحیه و اعلان حریق عمومی به‌کار می‌رود.

مشاهده اسکنر های شعله 

چطور «درست» انتخاب کنیم؟

انتخاب از دانستن شروع می‌شود:

1. خطر اصلی چیست؟ (هیدروکربن، هیدروژن، H₂S، آمونیاک، CO/CO₂)

2. در کدام زون و با چه گروه گازی،غبار کار می‌کنیم؟ کلاس دمایی و بیشینه دمای محیط چقدر است؟

3. هدف حفاظت چیست؟ پیشگیری (گاز،دود) یا کشف لحظه‌ای (شعله)؟

4. سازگاری سامانه: لوپ آدرس‌پذیر یا آنالوگ 4–20 mA؟ پروتکل ارتباطی HART/Modbus؟ نیازمندی SIL (SIL2/SIL3)، BIT/Proof-Test، لاجیک سالور (PLC/ESD)؟

5. محیط مکانیکی: خورندگی و شست‌وشوی فشارقوی → جنس بدنه SS316/GRP، درجه حفاظت IP66/IP67، هیتر پنجره.

اگر لوپ شما آدرس‌پذیر است و Zone 1 دارید، مدل‌های IS با بریر مناسب انتخاب‌های طبیعی‌تری هستند؛ اگر محوطه باز است و باد غالب دارید، ترکیب گازِ مسیر باز با شعله چندطیفی پوشش اطمینان‌بخشی می‌دهد. در محیط‌های خورنده یا Wash-down، جنس بدنه و IP تعیین‌کننده عمر تجهیز است.

نصب و نگهداری

حتی بهترین دتکتور، اگر «زاویه» را اشتباه انتخاب کند، کار بزرگی نمی‌کند:

• Flame: نیاز به خط دید؛ براکت زاویه‌دار، سایه‌بان، دوری از منابع IR دائمی (کوره/Flare).

• Gas: کنار منبع نشت محتمل، پوشش چندارتفاعی،چندنقطه‌ای متناسب با چگالی گاز؛ بررسی باد غالب.

• کابل‌کشی Ex d: گلند Flameproof مطابق نوع کابل (Armored/Unarmored) و رعایت طول رزوه ، Compound.

• IS: جداسازی کابل‌ها، بریر،ایزولاتور در ناحیه امن، مداربندی و زمین‌کردن صحیح.

• نگهداشت: تمیزکاری دوره‌ای پنجره دتکتور شعله، کالیبراسیون سنسورهای گاز با گاز مرجع، Proof-Test در بازه‌های مشخص و ثبت سوابق. با همین کارهای ساده، نرخ آلارم کاذب کم می‌شود و «در لحظه بحران» به سامانه اعتماد می‌کنید.

برندها و اکوسیستم تأمین

چند نام جهانی سال‌هاست استانداردهای صنعت را شکل داده‌اند:

• شعله چندطیفی و F&G: Det-Tronics، Spectrex، MSA-General Monitors

• گاز (نقطه‌ای،مسیر باز،آلتراسونیک): Honeywell Analytics، Dräger، Teledyne (Oldham/Simtronics/Detcon)

• دود،حرارت در لوپ‌های آدرس‌پذیر IS: Apollo، Hochiki

• ملحقات و باکس،گلند Ex: Eaton Crouse-Hinds، R. STAHL، Cortem، Chalmit/Wolf، Warom

همیشه «مدل دقیق» را با گواهی‌های ATEX/IECEx و شرایط پروژه تطبیق دهید؛ شباهت اسمی، تضمین انطباق فنی نیست.

جمع‌بندی

سامانه اعلام حریق در محیط‌های خطرناک، «یک تجهیز» نیست؛ حاصل جمعِ طراحی دقیق، انتخاب سنسور متناسب با خطر، نصب حرفه‌ای و نگهداشت منظم است. بهترین نتیجه زمانی به‌دست می‌آید که دتکتور گاز نشتی را پیش از شعله خبر دهد، دتکتور شعله شعله‌ور شدن را در لحظه ببیند، و دتکتور دودحرارت در فضاهای بسته زودتر از همه واکنش نشان دهد.

اگر مشخصات زون، نوع گاز، دمای محیط، نیازمندی‌های SIL و الزامات کنترلی پروژه‌تان را به ما بدهید، پارس کنترل سپاهان چینش پیشنهادی دتکتورها، ملحقات Ex و فهرست اقلام خرید (BOM) را متناسب با سایت شما آماده می‌کند تا از مرحله محتوا به اجرای مطمئن برسید.

بخش «قیمت و خرید»

قیمت دتکتور شعله IR3، UV/IR، دتکتور گاز نقطه‌ای،مسیر باز،آلتراسونیک، دتکتور دود IS و کابل حرارتی LHD را با توجه به برند، گواهی Ex، SIL، جنس بدنه و IP از کارشناسان پارس کنترل استعلام بگیرید. ما مشاوره انتخاب، پیشنهاد فنی،مالی (TQ/Quotation)، زمان‌بندی تحویل و مدارک لازم (Datasheet، ATEX/IECEx، ITP، FAT) را ارائه می‌کنیم.