دتکتور گاز

قیمت دتکتور گاز تا پایان آبان 1404 معتبر است.با خیال راحت خرید کنید.

دتکتور گاز چیست؟

دتکتورگاز (Gas Detector) تجهیزی ایمنی است که حضور گازهای قابل‌انفجار (LEL)، سمی (مثل H₂S، CO، NH₃) یا کاهش،افزایش اکسیژن را تشخیص می‌دهد و با آلارم صوتی،نوری یا ارسال سیگنال به سیستم‌های کنترلی گاز و آتش (DCS/ESD/Fire & Gas)  از کارکنان و تجهیزات محافظت می‌کند. این دستگاه‌ها به‌صورت ثابت (Point یا Open-Path) روی فرآیند و ساختمان‌ها نصب می‌شوند یا به شکل قابل‌حمل،شخصی برای ورود به فضاهای بسته و بازرسی‌های میدانی استفاده می‌شوند. به‌طور عمومی در نفت، گاز و پتروشیمی، نیروگاه‌ها، صنایع شیمیایی و دارویی، آب‌وفاضلاب، پارکینگ‌ها و سردخانه‌ها به کار می‌روند. نکته حیاتی، بازآزمایی عملکردی (Bump Test) و کالیبراسیون دوره‌ای طبق دستور سازنده است تا دقت اندازه‌گیری حفظ شود.

 

انواع آشکارساز گاز و فناوری‌ها

1) الکتروشیمیایی (Electrochemical)

سنسور الکتروشیمیایی برای گازهای سمی و اکسیژن ایده‌آل است. در این فناوری، گاز هدف روی الکترودها واکنش اکسیداسیون/کاهش می‌دهد و جریان متناسب با غلظت تولید می‌شود؛ همین جریان پس از تقویت و جبران دما تبدیل به خروجی اندازه‌گیری می‌شود. مزایای این فناوری حساسیت و دقت بالا در محدوده‌های گازهای سمی( ppm)، مصرف انرژی کم، گزینش‌پذیری مناسب است. محدودیت‌های آن طول‌عمر محدود سلول، نیاز به کالیبراسیون دوره‌ای و حساسیت به شرایط محیطی است. کاربردهای آن H₂S/CO در پالایشگاه و تصفیه‌خانه، NH₃ در صنایع سردخانه، SO₂/NO₂ در صنایع شیمیایی، O₂ برای مانیتورینگ کمبود/غنای اکسیژن می باشد. در پلتفرم‌های پیشرفته، الگوریتم‌های خودکنترلی و اعلان سرویس به کاهش دفعات کالیبراسیون کمک می‌کنند.

 

2) کاتالیستی،پلیستور (Catalytic Bead/Pellistor)

گزینه‌ای اقتصادی و رایج برای گازهای قابل‌انفجار در %LEL.دو مهره اکسید فلزی در یک پل وتستون حرارت داده می‌شود؛ روی مهره حسگر، اکسیداسیون گاز باعث افزایش دما و مقاومت می‌شود و عدم‌تعادل پل به‌صورت سیگنال خروجی خوانده می‌شود. مزایای آن عبارت است از پاسخ سریع، قیمت مناسب و قابلیت کار با هیدروکربن‌های متنوع. محدودیت‌های آن نیاز به اکسیژن محیط برای اکسیداسیون و آسیب‌پذیری در برابر سموم کاتالیستی (سیلوکسان‌ها، سولفورها و …)؛ همچنین نیازمند کالیبراسیون و تست دوره‌ای است. کاربردهای این فناوری بصورت پایش گازهای قابل انفجار در واحدهای فرآیندی، کمپرسورها و اتاقک‌های تجهیزات است. برای محیط‌های بی‌اکسیژن یا مسمومیت کاتالیستی، IR جایگزین مناسب‌تری است.

 

3) مادون‌قرمز نقطه‌ای (Point IR ، NDIR)

در این تکنولوژی، منبع مادون قرمز از میان سلول نمونه می‌تابد و گازهای IR-Active (مانند هیدروکربن‌ها،CO₂) در طول‌موج‌های خاص نور را جذب می‌کنند؛ با اندازه‌گیری کاهش شدت نور، غلظت محاسبه می‌شود. مزایای فناوری مادون قرمزنقطه ای مقاوم به سموم کاتالیستی، مناسب محیط‌های کم‌اکسیژن، پایداری بیشتر نسبت به کاتالیستی می باشد. محدودیت‌های آن عبارت است از برای گازهای فاقد جذب IR (مثل H₂) کارایی ندارد؛ آلودگی اپتیک نیازمند نگهداری است. کاربردهای این فناوریتشخیصگازهای قابل انفجار(هیدروکربن‌ها)در واحدهای فرآیندی، اندازه‌گیری CO₂ در اتاق‌های باتری/فرآیند است. در مدل‌های صنعتی، فیلترهای اپتیکی و مسیرهای دوتایی دقت و پایداری را افزایش می‌دهند.

 

4) مادون‌قرمز مسیر باز (Open-Path IR)

این روش با فرستنده و گیرنده جداگانه، جذب انتگرالی را در طول یک مسیر (مثلاً 5 تا 200 متر) اندازه می‌گیرد؛ بنابراین به‌جای نقطه، ابر گازی را سریع شناسایی می‌کند و برای فضاهای باز/بادخیز ایده‌آل است. مزایای این روش پوشش وسیع، هشدار بسیار سریع، کاهش نیاز به تعداد سنسور و محدودیت‌های آن حساسیت به انسداد مسیر و تراز اپتیکی؛ نیازمند نصب دقیق و آزمون‌های دوره‌ای می باشد. کاربردهای این فناوری استفاده در محیط های بارگیری، خطوط لوله روکار، اطراف مخازن و مشعل‌ها است. سری Searchline Excel/Plus از هانیول نمونه‌های شناخته‌شده این فناوری‌اند.

 

5) PID (Photoionization Detector) مخصوص VOC(ترکیبات آلی فرار)

فناوری یونیزه کردن PID با لامپ فرابنفش (UV) مولکول‌های ترکیبات آلی فرار را یونیزه می‌کند و جریان یون‌ها اندازه‌گیری می‌شود؛ حساسیت از ppb تا ppm ممکن است. مزایای این دتکتور. بسیار حساس و پاسخ سریع برای ترکیبات آلی فرّار (حلال‌ها، بنزن، تولوئن، زایلن…) و پایش بهداشت صنعتی می باشد. محدودیت‌های آن عبارت است از انتخاب لامپ بر اساس انرژی یونیزاسیون (IP) گاز هدف، تداخل رطوبت/آلودگی، نیاز به سرویس لامپ و فیلتر UV(فرابنفش). کاربردهای این فناوری استفاده در رنگ‌آمیزی،حلال‌ها، پالایشگاه، اتاقک‌های فرآیندی و نشتی ترکیبات  VOC در HSE ( بهداشت، ایمنی و محیط زیست )می باشد. پرتابل‌های جدید (مثل Ventis Pro5 با ماژول PID) یکپارچگی و اتصال‌پذیری بالایی دارند.

 

6) اولتراسونیک،آکوستیکی (UGLD)

به‌جای اندازه‌گیری غلظت، صدای اولتراسونیک (فراصوت) نشتی گاز پرفشار (۲۵ تا ۱۰۰ کیلوهرتز) را تشخیص می‌دهد؛ بنابراین مستقل از جهت باد و رقیق‌شدن ابر گازی عمل می‌کند و برای فضاهای باز عالی است. مزایای این فناوری کشف بسیار سریع نشتی‌های پرفشار حتی قبل از تشکیل ابر قابل‌انفجار؛ کاهش وابستگی به جریان هوا می باشد. محدودیت‌های این فناوری مناسب برای نشتی‌های پرفشار (نه تراوش‌های کم‌فشار)،نیاز به مکان‌یابی آکوستیکی مناسب و فیلتر نویز می باشد. کاربردهای آن استفاده در مانیفولدها، ولوها، کمپرسورها و توربوماشینری فضای باز می باشد. نمونه صنعتی مشهورMSA Observer-i با برد تشخیص گزارش‌شده تا ~28 متر می باشد.

 

7) لیزری مسیری (TDLAS/Open-Path Laser)

در TDLAS، لیزر دیودی روی خطوط جذب اختصاصی گاز (مثل CH₄، HF، NH₃) تنظیم می‌شود و با اندازه‌گیری جذب، غلظت با دقت و پاسخ‌گویی بسیار بالا محاسبه می‌گردد. مزایای این فناوری گزینش‌پذیری طیفی عالی، مناسب پایش فنس‌لاین و خطوط طولانی؛ برخی سامانه‌ها چندگازه‌اند. محدودیت‌های آن هزینه بالاتر، نیاز به هم‌ترازی دقیق و مدیریت آلودگی اپتیک است. کاربردهای آن استفاده در پایش نشتی متان در سایت‌های گازی، خطوط فرآیندی و محیط‌های با نیاز به دقت بالا می باشد. شرکت‌هایی مثل Boreal Laser راهکارهای مسیر باز مبتنی بر TDLAS ارائه می‌دهند.

 

برندهای مطرح دتکتور گاز

 

• Dräger (آلمان)

تأسیس ۱۸۸۹ در لوبک؛ یکی از قدیمی‌ترین نام‌ها در ایمنی صنعتی و پزشکی با شعار «Technology for Life». در گازسنجی، خانواده‌های Polytron (ثابت) و X-am/Pac (پرتابل) شناخته‌شده‌اند.

مدل‌های برتر (گاز ثابت)

•   PIR 7000
• Polytron® 8700 IR 
• Pulsar 7000 Series (Open Path IR) 
• Polytron® 8200 CAT 
• Polytron® 8100 EC 
• Polytron® 6100 EC WL (Wireless)
• Polytron® 8900 UGLD

 

• Honeywell Analytics ، BW (ایالات متحده/بریتانیا)

هانیول یکی از بازیگران اصلی تشخیص گاز ثابت در صنایع نفت‌وگاز، پتروشیمی، نیروگاهی و… است؛ سبد محصولش تقریباً همه فناوری‌ها را پوشش می‌دهد اعم از: IR نقطه‌ای(مادون قرمز) ، کاتالیستی، PID، آلتراسونیک، EC(الکتروشیمیایی)، بی‌سیم. با خروجی‌های صنعتی مثل 4–20 mA، HART و Modbus .

مدل‌های برتر

• Searchpoint Optima Plus (IR نقطه‌ای هیدروکربن)
• Searchline Excel (IR مادون قرمز نقطه ای)
• Sensepoint XCD (چندگازی نقطه‌ای)
• Sensepoint XCD RFD (Remote Flammable Detector)
• Sensepoint XRL (نسخه بلوتوث)
• Searchzone Sonik (دتکتور آلتراسونیک نشتی)
• RAEGuard 2 PID (VOC ثابت با PID)
• 705 HT سنسور کاتالیستی دمای‌بالا
• Manning EC-FX-NH3 (الکتروشیمیایی آمونیاک)
• XNX Universal Transmitter (پلتفرم یونیورسال)

 

• MSA Safety / General Monitors (ایالات متحده)

MSA Safety  در ۱۹۱۴ با همراهی توماس ادیسون برای ارتقای ایمنی معادن تأسیس شد؛ چراغ کَپ‌لامپ برقی MSA سال‌ها معیار ایمنی معدن بود و آغاز مسیر این برند در حفاظت از جان و تجهیز ایمنی بود.

 General Monitors  در ۱۹۶۱ توسط چهار مهندس هوافضا در ال‌سگوندو کالیفرنیا برای پایش هیدروژنِ برنامه فضایی آمریکا شکل گرفت و به‌تدریج به یکی از رهبران جهانی تشخیص گاز و شعله در صنایع انرژی تبدیل شد. جنرال مانیتورز در دسته‌ی دتکتورهای ثابتِ صنعتی برای محیط‌های پرخطر شناخته می‌شود؛ تمرکز ویژه روی فناوری‌های IR نقطه‌ای/مسیرباز و پلتفرم‌های چندسنسوره‌ی نسل جدید می باشد.

 

مدل‌های برتر

• General Monitors S5000 Gas Monitor
• IR400 (Point IR – Hydrocarbon LEL)
• IR5500 (Open Path IR)
• IR4000S (Single-Point Monitor برای IR400)
• IR700 (Point IR – CO₂)
• S4000CH (CAT)
• S4000TH (H₂S )

• Det-Tronics

از 1973 روی سامانه‌های ایمنی آتش و گاز برای محیط‌های پرخطر کار می‌کند و سبد کامل دتکتورهای قابل‌اشتعال، سمی، افت اکسیژن و نشتی گاز را با تأییدیه‌های جهانی (ATEX/IECEx/FM/CSA) و قابلیت SIL 2 ارائه می‌دهد.

مدل‌های برتر

• PointWatch Eclipse® PIRECL 
• FlexSight™ LS2000 (Open Path IR)
• PointWatch™ PIR9400 
• GT3000 (Electrochemical)
• FlexSonic® AC100 

 

• Industrial Scientific (ایالات متحده)

ریشه در سال ۱۹۷۶ (بخش تحقیق شرکت NMS) و ۱۳۶۴/۱۹۸۵ به‌عنوان شرکت مستقل تأسیس شد؛ تمرکز روی عملی کردن«حذف مرگ در محیط کار تا ۲۰۵۰» دارد. پرتابل Ventis Pro5 (تا ۵ گاز، گزینه PID/اتصال) و Radius BZ1 (پایش ناحیه‌ای تا ۷ گاز) از پرفروش‌ها هستند.

 

• RKI Instruments (ژاپن،ایالات متحده)

برند آمریکایی (Union City, CA) با همکاری استراتژیک Riken Keiki ژاپن؛ از 1994 روی سامانه‌های پرتابل و ثابت تمرکز دارد و در آمریکای شمالی تأمین‌کننده انحصاری محصولات Riken است. متخصص گازسنج‌های پرتابل صنعتی؛ GX-3R کوچک‌ترین ۴گازه دنیا معرفی شده و برای ورود به فضای بسته محبوب است؛ نسخه GX-3R Pro کانال پنجم را اضافه می‌کند.

 

• Oldham/Simtronics/GMI

(نام قدیمSimrad): امروز زیر مجموعه‌ی Teledyne Gas & Flame Detection با برند مشترک Teledyne Oldham Simtronics فعالیت می‌کند و در دتکتورهای IR نقطه ای (مادون قرمز)، لیزری (مسیر باز) و الکتروشیمیایی (سمّی/O₂) شناخته می‌شود. تمرکز این برند روی پایداری بلندمدت اپتیک، منبع IR حالت‌جامد و نگهداشت کم است.

مدل‌های برتر

• GD10P (IR نقطه‌ای هیدروکربن،CO₂)
• GD10PE (IR نقطه‌ای فوق‌حساس)
• GD10L (IR مسیر باز هیدروکربن)
• GD1 (لیزری مسیر باز H₂S)
• MultiTox DG7 / DGI-TT7-E (EC سمّی،O₂)
• CTX 300 (EC سمّی،O₂)

 

• GfG (آلمان)

تولیدکننده آلمانی با بیش از ۶۰ سال سابقه در سامانه‌های پرتابل و ثابتِ تشخیص گاز برای حفاظت از نفرات،تأسیسات؛ پوشش فناوری‌های IR، کاتالیستی (CAT/CC)، الکتروشیمیایی (EC) و… .

مدل‌های برتر

• EC22 (Electrochemical)   ترانسمیتر گازهای سمی و O₂/H₂
• IR22 (Infrared)  تشخیص CO₂ و گازهای قابل‌اشتعال (متان،پروپان)
• CC22 (Catalytic)  پایش گازهای قابل‌اشتعال (متان،پروپان،هیدروژن)

 

جمع‌بندی

برای انتخاب دتکتور گاز، ابتدا سناریوی خطر را دقیق تعریف کنید: گاز هدف، فضای نصب و شرایط محیطی. سپس فناوری سنسور را بر اساس نیاز انتخاب کنید:EC(الکتروشیمیایی) برای گازهای سمی یا O₂، IR/NDIR(مادون قرمز) یا کاتالیستی برای گازهای قابل اشتعال(LEL)،PID(یونیزه) برای ترکیبات آلی فرار( VOC)، Open-Path(مسیر باز) IR/TDLAS و UGLD(فراصوت-اولتراسونیک) برای فضاهای باز و مسیرهای طولانی. در مرحله بعد، سراغ برندهای معتبر با سابقه و شبکه خدمات بروید .