چراغ قوه ضدانفجار با توجه به ویژگیها و عملکرد، در مکانها و شرایط خاصی مورد استفاده قرار میگیرد، که از این موارد میتوان به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، معادن، میادین گازی، سکوهای نفتی و موارد مورد استفاده برای آتش نشان ها اشاره کرد. با توجه به اینکه چراغ قوههای ضدانفجار در مکانها و شرایط ویژه به کار میروند؛ در انتخاب آنها باید از پارامترهای بسیار مهمی پیروی کنیم. موضوع این مقاله راهنمای انتخاب چراغ قوه ضدانفجار است که در خصوص نحوه انتخاب چراغ قوه مناسب برای مصارف گوناگون اطلاعات جامعی خواهیم داد.
برای انتخاب چراغ قوه ضدانفجار باید به این موارد به خوبی توجه کنیم؛ تا مطمئن باشیم که چراغ قوه انتخابی ما دقیقا متناسب با نیاز ما است. در ادامه هر یک از این پارامترها را به صورت جداگانه توضیح خواهیم داد.
یکی از مسائلی که برای ما بسیار اهمیت دارد و باید قبل از خریداری چراغ قوه ضدانفجار مورد بررسی قرار بگیرد؛ هدف شما از خرید چراغ قوه است. این که چراغ قوه برای شما چه کاربردی دارد؟ و شما قصد استفاده از آن را در کجا و در چه شرایطی دارید؟
چراغ قوههای ضدانفجار از نظر کاربر و شرایط استفاده به سه دسته کلی تقسیم میشوند که عبارتند از:
لازم به ذکر است که این دستهبندی به صورت کلی میباشد و هرکدام از آنها، خود شامل انواع گوناگونی هستند. در ادامه توضیحاتی درمورد هریک از آنها ارائه میدهیم.
این مدل از چراغ قوههای ضدانفجار به دلیل نحوه حمل، میزان و شکل نوردهی بسیار کاربردی هستند. البته آتش نشانها هم از این مدل چراغ قوه بسیار استفاده میکنند. این چراغ قوه ها به دلیل داشتن دو منبع نور (دید فضای جلو و دید جلوی پا) معمولا در معادن استفاده میشوند. در بعضی از مدلها، این چراغ قوهها قابلیت نصب بر روی پایه را دارند؛ که در زمان تعمیرات، رنگ آمیزی و تمیزکردن مخازن مواد شیمیایی کاربرد بسیار زیادی دارند.
معمولا باتریهای چراغ قوههای دستی به خاطر مصرف بالا، به صورت شارژی هستند. همچنین به دلیل وزن بیشتر آنها نسبت به انواع مختلف چراغ قوه، برخی از مدلهای دستی مانند چراغ قوه ضد انفجار HRD305 واروم دارای بند قابل حمل نیز هستند.
این مدل از چراغ قوه های ضدانفجار از ابعاد بسیار کوچکی برخوردار هستند که یا روز کلاه ایمنی و یا روی سر قرار میگیرند . چراغ پیشانی های ضدانفجار در معادن ، میادین گازی استفاده میشود که البته آتش نشانها نیز از این مدل چراغ قوه استفاه میکنن و روی کلاه ایمنی خود نصب میکنند تا مانع عملکرد آنها در حین کار نشود. چراغ پیشانی های معمولی نیز معمولا ورزشکاران کوهنوردان و طبیعت گردان از آنها به دلیل حمل آسان و نوردهی مناسب استفاده میکنند. این مدل از چراغ قوه ها با اینکه به صورت ثابت بر رو پیشانی یا کلاه ایمنی نصب میشوند اما دارای میدان نور متفاوت به دلیل قابلیت حرکت هستند. این مدل از چراغ قوه ها هم به صورت شارژی هم به صورت باتری قابل تعویض تامین انرژی میشوند.
پارامتر بعدی وزن و اندازه چراغ قوه ضدانفجار است. پس از آنکه مشخص کردید که میخواهید چراغ قوه را در چه شرایط و محیطی مورد استفاده قرار دهید؛ لازم است به این نکته توجه کنید که این چراغ قوه باید دارای اندازه و وزنی باشد، که هم قابل حمل باشد و هم اینکه حمل آن شمارا خسته نکند. به عبارتی دیگر، باید وزن آن متناسب با کاری که میخواهید انجام دهید؛ باشد.
همچنین در خصوص اندازه چراغ قوه ضدانفجار، باید نوع و کارایی آن نیز مورد توجه قرار بگیرد . از لحاظ اندازه، چراغ قوه انواع مختلف دارد از جمله :
این نوع از چراغ قوههای ضدانفجار به دلیل ابعاد کوچکی که دارند؛ به صورت معمول در کنار کلاه ایمنی قرار میگیرند. و یا اینکه برای کارهایی که فضای نسبتا کوچکی وجود داشته باشد و نیاز به چراغ قوه باشد، کاربرد دارند. به عبارت دیگر میتوان گفت چراغ قوههای قلمی کاربرد بازرسی نیز دارند.
این مدل از چراغ قوه ها با توجه به نوع کاربردشان، دارای تعداد لامپ های ال ای دی متغیری هستند. همچنین دارای باتری قابل تعویض میباشند. بنابراین به دلیل حجم پایین مصرف و صرفه جویی در هزینه تمام شده، استفاده از آنها بسیار کاربردی و مقرون به صرفه میباشند.
این مدل چراغ قوه در واقع همان مدل کلاسیک است؛ که از ابتدا طراحی شده است. و فقط قابلیت حمل با دست را دارا است. از وزن نسبتا کمی یرخوردار است و بسیار خوش دست است. همچنین در طراحی این مدل چراغ قوه های ضدانفجار برای انگشت ها، جایی طراحی شدهاست؛ تا راحت تر در داخل دست قرار بگیرند. همچنین در این نوع از چراغ قوه ها از باتری های شارژی یا قابل تعویض استفاده میشود.
این مدل از چراغ قوههای ضدانفجار به دلیل زاویه نور ۹۰ درجه نسبت به دسته چراغ قوه، بر روی لباس (قسمت سینه) وصل می شوند. معمولا آتش نشان ها یا معدن چیها از این چراغ قوه ها به دلیل نحوه حمل و آزادی عملکرد بسیار خوب آن، استفاده می کنند. باتری این مدل از چراغ قوه های ضدانفجار هم به صورت شارژی و هم به صورت باتری قابل تعویض استفاده می شوند.
تمامی این چراغ قوه های ضدانفجار دارای ابعاد و اندازه مختلفی هستند که با توجه به کارایی آنها باید در انتخابشان دقت کرد.
از موارد دیگری که در انتخاب نوع چراغ قوه بسیار اهمیت دارد، باتری چراغ قوه ضد انفجار است؛ که به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
قیمت چراغ قوه های شارژی حدودا ۵ برابر گرانتر از چراغ قوه های غیر شارژی میباشد، و میتوانند با برق شهر یا برق ۲۴ یا ۱۲ ولت ماشین نیز شارژ شوند.
در این میان چراغ قوه هایی که منبع تغذیه آنها باتری های قابل تعویض است؛ نیز به سه گروه باتری های AAA ,AA ,A تقسیم میشوند؛ که نسبت به میزان استفاده و مدل چراغ قوه باید از آنها استفاده کرد.
پارامتر بعدی حالت های مختلف نوردهی است، زمانی شما میتوانید یک چراغ قوه خوب داشته باشید که چراغ قوه ضدانفجار شما با کمترین حرکت، بیشترین حالت مختلف روشنایی را بدهد. این حالتهای نوردهی میتواند شامل موارد زیر باشد:
چراغ قوه دو لامپ برای آتش نشانان است؛ که هم روبرو و هم پایین (جلوی پای ) آنها را روشن می نماید، از حالت چشمک زن هم در داخل تونل ها و معادن برای ارسال پیام یا موارد مشابه استفاده میکنند.
برای انتخاب چراغ قوه با بهترین نور باید به دو پارامتر اساسی، بسیار زیاد توجه کرد. از جمله:
پارامتر شعاع و فاصله چراغ قوه در میزان نوردهی و انتخاب مدل چراغ قوه ضد انفجار بسیار تاثیرگذار است. همانطور که می دانید میزان این پارامترها براساس توان چراغ قوه، سایز رفلکتور و نوع عدسی که در چراغ قوه به کار رفته، بستگی دارد. در ادامه نوع رابطه این پارامترها را با بررسی چند مدل از پرفروش ترین چراغ قوههای ضدانفجار توضیح می دهیم.
همان طور که در تصویر زیر میبینید، این مدل از چراغ قوه های ضدانفجار دارای دو خروجی نور می باشند. که هر دوی این خروجیهای نور در فاصله ۵ متری مورد بررسی قرار گرفته اند. در واقع میتوان گفت میزان نوردهی این محصولات در این فاصله کارایی لازم را دارند. در تصویر اول که نور مستقیم را بررسی کردهاست؛ در فاصله ۵ متری نور نقطه ای (Spot) به قطر ۳۰ سانتی متر را خواهیم داشت. این میزان قطر نور در انتهای این تونل نوری ۵ متری قرار دارد. در خصوص پخش نور (Fringe) در این فاصله نیز میتوان گفت در انتهای این تونل نوری ۵ متری، پخش نوری به قطر ۴.۷ متر خواهیم داشت.
در مورد عکس دوم نیز که نور پروژکتور چراغ قوه ضدانفجار را توضیح می دهد، میتوان گفت این نور تا ارتفاع ۵ متری به سمت پایین و در انتهای مسیر نوری، فضایی به قطر ۲.۷ متر را روشن میکند.
TS,TR-35 PERFORMANCE , STRAIGHT , RIGHT-ANGLE
در خصوص نور چراغ قوه های معمولی دستی نیز با توجه شکل زیر می توان گفت این چراغ قوه نیز در فاصله ۵ متری کارایی لازم را دارند یعنی نور نقطه ای (Spot) آنها در این فاصله و در انتهای تونل نوری ، دایره ای به قطر ۴۵ سانتی متر است و در پخش نور (Fringe) آنها نیز در انتهای همین تونل نوری دایره ای به قطر ۸.۴ متر خواهد بود. این چراغ قوه های دستی مل دیگری نیز دارند که نور این مدل قابلیت چرخش ۹۰ درجه را دارد که میزان روشنایی آن هم همانند مدل ثابت است.
HT-400Z0 , 650 PERFORMANCE
این مدل از چراغ قوه ها که اصطلاحا به چراغ قوه های ضدانفجار پیشانی نیز معروف هستند، میزا خروجی نور این مدل در فاصله ۲.۵ متری بررسی شده زیرا تا این فاصله کارایی لازم را دارا هستند. همانطور که در دو تصویر زیر میبینید میزان نور دو چراغ پیشانی با کدهای متفاوت آمده که چراغ قوه پیشانی HT-650 در انتهای فاصله ۲.۵ متری نور نقطه ای (Spot) به قطر ۱ متر و پخش نوری (Fringe) به قطر ۶ متر را دارا است ، این در صورتی است که در مدل Ht-400Z0 قطر نور نقطه ای ۹۰ سانتی متر و قطر پخش نور آن ۴.۵ مر است که در هر مدل با توجه به مشخصات فنی متفاوت است.
هر متر مربع انبار (فضای بسته ) ۵۰ تا ۱۰۰لومن نور نیاز دارد که این عدد در فضای باز به عدد ۳۰ تا ۶۰ لومن کاهش می بابد.
این پارامتر برای انتخاب چراغ قوه ضدانفجار از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و میزان استقامت چراغ قوه شما در برابر خطرات احتمالی را نشان می دهد، که شامل دو دسته کلی IP و ZONE می باشد.
IP اصطلاحی در استاندارد IEC ۶۰۲۵۳ است که بر اساس آن محفظه های تجهیزات الکتریکی با کد های استاندارد IP نشان داده می شوند که شامل دو عدد هستند. رقم اول بین ۰ تا ۶ سطح حفاظت در برابر نفوذ جسم خارجی را نشان می دهد و رقم دوم بین ۰ تا ۸ سطح حفاظت در برابر نفوذ آب ( و نه هیچ مایع دیگر) را مشخص می کند . هرچه این دو عدد بالاتر باشند چراغ قوه ضدانفجار مورد نظر در مقابل نفوذ آب و گرد و غبار از حفاظت بالایی برخوردار است.
چراغ قوه های ضدانفجار مورد استفاده در مناطق گازی پرخطر بر اساس نوع منطقه گازی باید از استانداردهای بین المللی طبعیت کنند ، که این مناطق به سه گروه ZONE0 , ZONE 1 , ZONE 2 تقسیم می شوند.
ZONE 0
محیطی است که در آن آمیزه ای از گاز – هوای قابل انفجار ، یا به صورت دائمی و یا برای مدتی طولانی حضور داشته دارد که این میزان بیشتر از ۱۰۰۰ ساعت در سال است.
پیشنهاد میگردد برای داشتن ایمنی و طول عمر بالاتر از چراغ قوه هایه زون صفر استفاده نمایید .
ZONE 1
محیطی که در آن تحت شرایط عادی ، امکان دارد که آمیزه ای از گاز – هوای قابل انفجار پدید آید به عبارت دیگر بین ۱۰ تا ۱۰۰۰ ساعت در سال که از لحاظ قیمت مناسب تر از چراغ قوه های زون صفر می باشند .
ZONE 2
محیطی که در شرایط عادی ، مخلوطی از گاز – هوای قابل انفجار در آن وجود ندارد و یا اگر احتمالا پدید آید مدت آن کوتاه خواهد بود ، این میزان کمتر از ۱۰ ساعت در سال است.
در مورد غبار ها به مانند گازها ، سه منطقه مستعد خطر به نام ها ZONE 20 , ZONE 21 , ZONE 22 تعریف شده که در واقع به ترتیب ZONE های ۰ و ۱ و ۲ در طبقه بندی گازها هستند.
با توجه به این گروه بندی محیطی و میزان خطر در این گروها ، چراغ قوه ای که دارای استاندارد ZONE 0-20 می باشد به دلیل استقامت در محیط پرخطرتر می توانیم از آن در محیط هایی با ZONE بندی ۱-۲۱ و ۲-۲۲ نیز استفاده کنیم در مورد ZONE 1-21 نیز به همین صورت برای محیطی با گروه بندیه ۲-۲۲ نیز می توان استفاده کرد اما برعکس این موضوع امکان پذیر نیست.
با وجود اینکه برخی از این آپشن ها باعث می شود قیمت چراغ قوه ها بالاتر رود اما مهمترین مساله در انتخاب چراغ قوه ضدانفجار این است که امنیت جانی شما در هر شرایطی حفظ شود و این وسیله پاسخگوی نیازهای شما باشد.